Sport is de maatschappelijk verbindende factor

05 oktober 2023

Sport, onderwijs en de wijk lopen als een rode draad door het leven van de bestuurlijk ondernemer en verbinder pur sang, Govert Weinberg. Al 55 jaar zet de Maliskamper zich als bestuurslid of voorzitter in voor verenigingen, stichtingen en organisaties. “Iedereen in Nederland moet kunnen bewegen door middel van spel en sport. Dat blijf ik aanjagen, vanuit welke rol dan ook.”

Door Marjolijn van Spaandonk

De geboren Hilversummer groeit op in Oss met zijn ouders, die fanatieke zwemmers zijn. “Samen richtten ze een zwemclub op waar mijn vader bestuurslid van was. Uiteraard moest ik ook gaan zwemmen en werd zelfs kampioen van de 100m vrije slag in Oss”, vertelt Govert Weinberg (73) trots. Maar zwemmen was niet zijn ‘ding’ en verruilde het zwembad op zijn tiende voor de hockeyvelden van MHC Keep Fit, nu Mixed Hockey Club Oss. Als jongste ooit trad hij op zijn 18e toe tot het bestuur en is de club tot zijn 50e als veteraan trouw gebleven.

Nationaal bestuur
Na zijn studie economie in Rotterdam treedt Govert op zijn 28e aan als bestuurslid van de KNHB met de portefeuilles opleidingen , zaalhockey en district Zuid Nederland. “Het voordeel van die leeftijd is dat je nog domme dingen kunt zeggen. Nu ben ik de oudste en worden er wijze woorden verwacht”, grapt Govert. Tot 1992 vervult hij diverse bestuurlijke rollen, binnen de KNHB en daarbuiten. Zo wordt hij voorgedragen om de WOS, een vereniging voor werkgevers in de sport, mede op te richten. Zo geschiedde in 1986. Een jaar later is Govert bestuurslid van NSF en twee jaar later in 1989 bestuurslid tophockey van NOC. “Mijn ambitie was om deze twee ondersteuningsorganisaties voor sportbonden te fuseren en te verhuizen naar het mooie sportcomplex op Papendal. Dat was knap lastig vanuit Den Haag, maar de missie is geslaagd.” Na zijn aftreden in 1992 bij de KNHB, stopt Govert op zijn 43e in 1993 ook bij NOC*NSF.

Wijkgericht werken
De verhuizing van zijn gezin van Montfoort naar Maliskamp in 1993 betekent ook een omslag van nationale betrokkenheid naar lokale betrokkenheid. Al snel wordt Govert gevraagd als voorzitter van het schoolbestuur bij de fusie van het basisonderwijs in Rosmalen en Empel om de basisschool in Maliskamp in stand te kunnen houden. Later resulteert dit in het voorzitterschap van de Raad van Toezicht bij Signum Onderwijs. Maar ook bekommert hij zich om de problematieken in de wijk en wordt bestuurslid en later voorzitter van de stichtingen Wijkraad en Wijkbelangen. Onder leiding van toenmalig wethouder Bart Eigeman heeft Govert het ‘Wijkgericht werken’ mede geïntroduceerd. Ook alle wijkraden uit ’s-Hertogenbosch werden hierbij betrokken. Vanuit de gemeente zijn er wijkmanagers aangesteld om samen met de wijkraden de verbinding tussen burgers en overheid te verbeteren en versterken. “Op het gebied van communicatie en samenwerking is er vaak nog veel te doen en het begint met kennismaken en met elkaar praten.”

Als coach van drie hockeyende dochters, naast een voetballende zoon, kruipt het bloed toch waar het niet gaan kan en zet hij zich in als voorzitter van MHC Rosmalen. Eenmaal betrokken, ziet Govert altijd mogelijkheden om bestuurlijk en organisatorisch een steentje bij te dragen. Zo ook met het opzetten van Stichting Sport Stimulering om spel, sport en bewegen te verbinden met doelgroepen in wijken door de inzet van buurtsportcoaches. Inmiddels is dit weer ondergebracht bij de gemeente ’s-Hertogenbosch. Govert vindt dat sporten ook mogelijk moet zijn voor mensen met een smalle beurs en richt hiervoor samen met o.a. Signum bestuursvoorzitter Jan Timmers, oud-wethouder sport Elly de Jonge en afdelingshoofd Sport & Recreatie gemeente ’s-Hertogenbosch Corniel Groenen het Jeugdfonds ‘s-Hertogenbosch op.

Sport Alliantie Rosmalen
In 2007 wordt Govert benadert door de begeleider van twee studenten die in hun profielwerkstuk aangeven dat topsporters een slechte verbinding ervaren tussen het onderwijs en sportverenigingen. Daar moeten we iets mee, denkt Govert. Samen met de huidige bestuursleden Aad van der Steen en René van den Meerendonk, stapt hij naar de wethouder. Een budget voor het businessplan komt vrij en op 20 november 2008 is de Sport Alliantie Rosmalen opgericht. Een verbindend platform met het oog  op bevordering van maatschappelijke en sportieve samenwerkingen. “Het doel is een samenspel van sport, onderwijs en wijken. Zo hebben we ervoor gezorgd dat alle scholen een bevoegde sportleraar hebben en in de wijken kunstgrasvelden aangelegd zijn.” Mensen moet je uitnodigen tot bewegen; de voorzieningen zijn er, de mensen zijn er, nu nog organiseren. “Iemand moet het aanjagen en daarin spelen buurtsportcoaches, sportverenigingen en organisaties een grote maatschappelijke rol, die je eigenlijk als een ereplicht voor de maatschappij moet zien. Hoe kan ik als club helpen bij problemen in de wijk? Daar ligt de toekomst. Iedere geïnvesteerde euro levert meer dan het dubbele op. Sport is maatschappelijk ontzettend nuttig, het is de verbindende factor waarin wordt samengewerkt en gepresteerd.”

Sporten met een beperking
Het ontwikkelen van talenten, adviseren van organisaties en coachen van management zet Govert Weinberg niet alleen op vrijwilligersvlak in, maar ook zakelijk met zijn eigen adviesbureau dat hij vanaf 1981 bestiert. In 2009 komt hieraan een abrupt einde als hij wordt getroffen door een zwaar herseninfarct. “Ik was half verlamd en moest opnieuw leren lopen. Na een revalidatieperiode bij de Tolbrug blijkt dat hij niet meer kan schrijven met zijn linkerhand, autorijden mag ook niet meer.” Het weerhoudt hem er niet van om bestuurslid van de cliëntenraad te worden: “Ik wil nu eenmaal altijd graag bestuurlijk verbeteren als ik ergens bij betrokken ben.”

Zes jaar later wordt Govert benaderd door een oud medebestuurslid bij de KNHB. “Of ik bestuurslid van de Special Olympics Nederland wil worden. Met mijn NAH val ik natuurlijk in de doelgroep, daarbij ken ik nog veel mensen uit die tijd en leek het mij weer leuk om op nationaal niveau te besturen.” Zo’n 2% van de Nederlandse bevolking is motorisch en/of verstandelijk beperkt. De doelgroep voor sporten met een beperking is dus vrij significant. “Het begint op de scholen bij het vinden van deze doelgroep. Ter voorkoming van bewegingsarmoede moeten verenigingen op scholen en in wijken komen om de verbinding te zoeken. Inclusief sporten zou bij iedere vereniging een aandachtsgebied moeten zijn. Sporten met een beperking moet je middenin de club zetten en niet achteraf.” Sportvereniging, onderwijs en organisaties moeten mogelijkheden en verbindingen zien om tot oplossingen te komen, vindt Govert. “De gemeente ’s-Hertogenbosch loopt aardig voorop als sportstad en topsportstad in Nederland, maar ook op Europees niveau. We hebben goed ontwikkelde sportverenigingen die beter zouden kunnen samenwerken en expertises kunnen delen, bijvoorbeeld op het gebied van G-sport. Er is zoveel mogelijk als doelstellingen concreet worden gemaakt en de capaciteit beter wordt gebruikt.” Het is belangrijk dat doelgroepen en verenigingen elkaar weten te vinden, onder andere door regionale G-sport evenementen te organiseren. Met Special Olympics Nederland kijkt Govert uit naar een internationaal evenement waarop ingezet wordt: het EK Unified voetbal dames (met en zonder beperking) in 2028, precies 100 jaar na de Olympische Spelen in Amsterdam.

Govert kijkt met een tevreden gevoel terug op de verschillende initiatieven waarbij hij betrokken was in de uitvoering of als initiatiefnemer. “Er zitten zoveel kansen in de maatschappij. Je moet alleen de gelegenheid en capaciteit hebben om ze te grijpen.” Hoewel zijn termijn als bestuurslid bij Special Olympics Nederland volgend jaar stopt, staat er al een nieuw project op de planning: het mede initiëren van een adviesraad voor spel, bewegen en sport. “Het is mijn droom dat iedereen in Nederland in beweging blijft. Dat blijf ik aanjagen, in welke rol dan ook.” Wat zijn drijfveer voor deze bijzondere staat van dienst is? “Ik wil iets terug doen voor de maatschappij. Ik heb geen miljoenen te geven, maar wel tijd en energie. Iedereen zou die morele plicht moeten voelen. Dan zouden we samen veel problemen, zoals eenzaamheid en obesitas, op kunnen lossen.”